Het aantal inwoners in Nederland blijft groeien en tegelijkertijd stijgt ook het consumptiepatroon per hoofd van de bevolking. Bij een aanhoudende groei hebben we in Nederland meer opslag- en distributieruimte nodig. Maar waar moet die komen? Bouwgrond is schaars en ook nodig voor woningbouw. Een langetermijnvisie is nodig om meer evenwicht te krijgen in de vraag en aanbod van logistieke bedrijfsruimten.
‘De leegstand in logistiek vastgoed is met zo’n 2 procent extreem laag. De verwachting is dat de leegstand laag zal blijven vanwege het uitblijven van nieuwe projecten. De uitbreiding van logistieke meters wordt beperkt door de verdozingsdiscussie, het gebrek aan ruimte voor huisvesting van arbeidsmigranten, de toenemende krapte op het stroomnet en de stikstofcrisis,’ zegt Sophie Kraaijeveld van ING Banking
Tegelijkertijd groeit de Nederlandse bevolking (sinds 2010 met 1,4 miljoen mensen). Ook het bruto binnenlands product per inwoner stijgt (2010: €38.500, 2020: €45.900, gecorrigeerd voor inflatie +1,8 procent). ‘We zijn met meer mensen en consumeren dus ook meer. Bovendien kopen mensen de afgelopen jaren steeds meer online en minder in fysieke winkels. Volgens retail-onderzoeker Locatus nam het aantal winkels voor producten (exclusief kappers e.d.) af van bijna 100.000 in 2015, naar circa 83.000 begin 2024.’
Minder logistiek vastgoed is alleen haalbaar als de economie krimpt. Maar op een recessie zit niemand te wachten. Het is ook niet realistisch om te verwachten dat mensen minder online gaan shoppen. Meer logistieke meters zijn dus onvermijdelijk.
Dat roept de vraag op wat er nu moet gebeuren. Het begint bij de wil van publieke en private partijen om samen oplossingen te zoeken. Denk aan het gebruik van bestaande, verouderde bedrijfslocaties.
Kraaijeveld: ‘Maar misschien nog wel belangrijker is een integrale lange termijn visie voor gebiedsontwikkeling in Nederland. Zodat investeerders in (logistiek) vastgoed weten wat ze kunnen verwachten. Dat helpt investeerders om hun business case te bouwen en ontwikkelplannen te maken voor meer aanbod.‘
Sophie Kraaijeveld is sector specialist Real Estate bij ING Sector Banking