Het Kapittel voor de Civiele Orden hoeft de criteria die worden gebruikt om te beoordelen wie wordt voorgedragen voor een Koninklijke onderscheiding (lintje) niet openbaar te maken. Het Kapittel moet de ruimte hebben om vrij te kunnen adviseren of een voordracht voldoet aan de eisen om in aanmerking te komen voor een lintje. Dat zou in het geding komen als de criteria openbaar worden gemaakt. Ook maakt de openbaarmaking een inbreuk op de privacy van de voorgedragen persoon. Deze uitspraak doet de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State vandaag (20 december 2023).
Het Kapittel had na een Wob-verzoek al delen van het zogenoemde Vademecum Decoratiestelsel en de Handleiding Decoratiestelsel openbaargemaakt en had daarin de criteria voor het verkrijgen van een lintje weggelakt. De rechtbank Den Haag oordeelde eerder dat het Kapittel ook alle weggelakte passages, en daarmee dus de criteria, openbaar moest maken. De Afdeling bestuursrechtspraak is van oordeel dat de rechtbank ten onrechte tot deze conclusie is gekomen.
Inbreuk op persoonlijke levenssfeer
Volgens de Afdeling bestuursrechtspraak maakt het vrijgeven van de criteria om een lintje te ontvangen inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de voorgedragen persoon, terwijl hij of zij op deze voordracht geen invloed heeft. Een voordracht wordt namelijk meestal door een ander persoon gedaan. Als de criteria voor een lintje openbaar worden gemaakt, bestaat het risico dat degene voor wie het lintje is aangevraagd en dat lintje niet krijgt, door zijn omgeving zal worden bevraagd over de redenen voor het niet krijgen daarvan. Als degene die een voordracht heeft gedaan kan vaststellen dat de voorgedragen persoon aan alle criteria voldoet, maar desondanks geen lintje krijgt, zal diegene kunnen concluderen dat de voorgedragen persoon niet van ‘onbesproken gedrag’ is, vanwege bijvoorbeeld strafrechtelijke redenen.
Passages
De Afdeling bestuursrechtspraak heeft ook bekeken of er passages in het Vademecum en de Handleiding zijn waarbij de hiervoor genoemde problemen zich niet voordoen. Die passages zijn er en het Kapittel moet dan ook meer passages openbaar maken dan het al heeft gedaan.