Vaak begint het al op jonge leeftijd, iemand voldoet niet aan het schoonheidsbeeld, heeft een andere huidskleur, een andere ethische komaf of wordt niet geaccepteerd in de groep. Jonge kinderen snappen nog niet wat het doet bij kinderen die het pispaaltje zijn en zonder ingrijpen van ouders en/of opvang of de school zullen ze er mee doorgaan.
Veel scholen hebben een ‘pestprotocol’ opgesteld, daarin moeten de leerlingen beloven niet te pesten. Ook besteden veel scholen veel aandacht aan het pesten en wat dat doet met de slachtoffers van pesten.
Twee procent van de Nederlanders van 15 jaar en ouder zei in 2021 dat zij in de afgelopen twaalf maanden weleens zijn gepest. Dat zijn naar schatting bijna 240 duizend personen. Vrouwen komen vrijwel even vaak met pesten in aanraking als mannen. Jongeren zijn vaker slachtoffer dan ouderen, en lesbiennes, homo- en biseksuelen vaker dan heteroseksuelen. Slachtoffers krijgen vaker te maken met traditionele pesterijen dan met online pesterijen. Een meerderheid heeft emotionele of psychische problemen ondervonden als gevolg van het pesten. Bijna 7 op de 10 slachtoffers heeft het pesten gemeld, de meesten bij familie of vrienden.
Zelfmoord
Pesten op school kan leiden tot zeer ernstige gevolgen voor de slachtoffers, waaronder zelfmoordgedachten en -gedrag. Het is daarom van het grootste belang om pesten op school serieus te nemen en actie te ondernemen om het te stoppen.
Pesten kan een grote impact hebben op het welzijn van een kind. Slachtoffers van pesten kunnen zich eenzaam, geïsoleerd en hopeloos voelen. Ze kunnen last hebben van angst, depressie en een laag zelfbeeld. In sommige gevallen kan pesten leiden tot suïcidale gedachten en gedragingen, zoals zelfbeschadiging en pogingen tot zelfmoord.
Daarom is het belangrijk dat ouders, leraren en andere volwassenen de signalen van pesten op school serieus nemen en actie ondernemen om het te stoppen. Het is ook belangrijk om kinderen te leren hoe ze op een respectvolle en empathische manier met elkaar om kunnen gaan, zodat pesten kan worden voorkomen.
Als je zelf slachtoffer bent van pesten, is het belangrijk om hulp te zoeken. Praat met een vertrouwenspersoon, een ouder, een leraar of een hulpverlener om steun en begeleiding te krijgen. Je bent niet alleen en er zijn mensen die je kunnen helpen.
Grootste deel slachtoffer van traditionele pesterijen
Van de totale bevolking van 15 jaar en ouder kreeg bijna 1 procent in 2021 uitsluitend met traditioneel pestgedrag te maken. Bij 0,5 procent ging het uitsluitend om online pesterijen en 0,3 procent was het slachtoffer van beide pestvormen. Bij uitsluitend traditioneel pesten zijn de leeftijdsverschillen beperkt, maar bij online pesten (ook wanneer dit samengaat met traditioneel pesten) zijn jongeren tussen de 15 en 25 jaar duidelijk het vaakst slachtoffer.
Van de groep slachtoffers was 47 procent uitsluitend de dupe van traditioneel pesten, 31 procent kreeg uitsluitend te maken met pesterijen in de online wereld en 19 procent werd op beide manieren lastiggevallen. Jonge slachtoffers (15- tot 25-jarigen) krijgen vaker met online pesten te maken en oudere slachtoffers (45-plussers en vooral 65-plussers) vaker met traditioneel pesten. In de tussenliggende leeftijdsgroep van 25- tot 45-jarigen is het percentage slachtoffers van beide pestvormen min of meer in evenwicht.
LGBTQ+ vaak slachtoffer pesterijen
Vrouwen komen vrijwel even vaak met pesten in aanraking als mannen. Jongeren zijn vaker slachtoffer dan ouderen. Zo gaf 4 procent van de 15- tot 18-jarigen in 2021 (ongeveer 28 duizend personen) aan dat zij in de afgelopen twaalf maanden zijn gepest, tegen 1 procent van de 65-plussers. Homo- en biseksuelen zijn vaker slachtoffer van pesten dan heteroseksuelen. Homo’s (5 procent) krijgen twee keer zo vaak met pesten te maken als lesbiennes (2,6 procent). Verschillen in het percentage slachtoffers van pesten naar regio zijn beperkt
Wat kan je doen tegen het pesten
Zoek samen met je kind naar een oplossing. Overleg samen hoe je de school op de hoogte kan brengen. Vooral bij (cyber)pesten kunnen bijstanders een belangrijke inbreng hebben bij het oplossen van pesten. Pesten kan stoppen of afzwakken als andere kinderen het pestgedrag afkeuren of aan iemand van het schoolteam melden. Pesten is soms strafbaar. Als een leerling betrokken is bij pesterijen kan de school met de ouders in gesprek gaan. Bij ernstige belediging, bedreiging of mishandeling kan er sprake zijn van een strafbaar feit.
Bijna 7 op de 10 slachtoffers melden pesten
In 2021 heeft 69 procent van de slachtoffers het pesten gemeld. De meesten (41 procent) meldden het bij familie of vrienden. 22 procent meldde het bij de politie en 16 procent van alle slachtoffers deed aangifte.
Slachtoffers van uitsluitend online pesterijen (58 procent) maken minder vaak melding dan slachtoffers van uitsluitend traditioneel pesten (73 procent) en van slachtoffers die met beide vormen te maken krijgen (80 procent)
Het belangrijkste motief voor slachtoffers van pesten om geen melding of aangifte te doen bij de politie is dat ‘het toch niets helpt’. Door 37 procent van de slachtoffers werd dit als (een van) de reden(en) genoemd. Bijna een kwart heeft geen melding of aangifte gedaan omdat men ‘er niet aan gedacht had of het niet zo belangrijk vond’. Ongeveer 15 procent was angstig voor een vervelende reactie of wraak (15 procent) of gaf aan het geen zaak voor de politie te vinden (13 procent).
Slachtoffers van zowel online als traditionele pesterijen zeggen met 48 procent het vaakst dat zij geen melding of aangifte bij de politie hebben gedaan omdat ‘het toch niets helpt’. Ook geven zij relatief vaak als reden ‘uit angst voor een vervelende reactie of wraak’ of ‘door schuld- of schaamtegevoel’. Een belangrijke reden voor slachtoffers van uitsluitend online pesten om geen melding of aangifte bij de politie te doen, is dat zij er niet aan hebben gedacht of het niet zo belangrijk vonden.
Wordt jij gepest en wil je er overpraten of er meer over weten wat je er tegen kan doen, kijk dan op de website van het Kenniscentrum Pesten.