Nederlandse huishoudens kampen met één van de hoogste gasprijzen van Europa. Alleen in Zweden en Zwitserland betalen consumenten een nog hoger tarief. De hoge prijs voor aardgas is vooral het gevolg van de belastingen, die in Nederland het hoogste zijn binnen Europa.
Dat blijkt uit een onderzoek van energievergelijk.nl en cijfers uit de Household Energy Price Index (HEPI) van januari 2024 in 33 landen.
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Grote verschillen
In januari werd door Nederlandse consumenten een gemiddelde gasprijs betaald van 18,2 cent per kilowattuur (kWh). Dit bedrag omvat de basisprijs van gas, belastingen en netbeheerkosten. Om een goede vergelijking van de energieprijzen voor huishoudens binnen Europa mogelijk te maken, wordt de gasprijs ook uitgedrukt in een prijs per kilowattuur (kWh).
In vergelijking met de buurlanden is gas in Nederland aanzienlijk duurder. Duitsland en België rekenen respectievelijk gemiddeld 9,5 en 8,7 cent per kWh. De hoge gasprijs in Nederland wordt alleen overtroffen door Zweden, met 32,6 cent per kWh, en Zwitserland, met 19,4 cent per kWh. Het EU-gemiddelde ligt op 11 cent per kWh, wat bijna 40 procent lager is dan in Nederland.
Belangrijke factoren die de energieprijzen beïnvloeden, zijn de belastingen en netbeheerkosten, maar ook de inkoopstrategieën van nationale energiebedrijven. Zo maken Nederlandse energieleveranciers vaak gebruik van hedging-strategieën om prijsstijgingen af te dekken, wat resulteert in langdurige contractmogelijkheden voor consumenten. Echter, de kosten verbonden aan ‘hedging’ worden doorberekend aan huishoudens.
Hoge gasbelasting
Volgens energie-expert Koen Kuijper hebben wij de hoge gaskosten vooral te danken aan de hoge energiebelasting en btw. Voor elke kubieke meter gas betalen huishoudens 70,5 cent aan overheidsheffingen. Ter vergelijking: de kale gasprijs bedraagt circa 28 cent per kuub.
Volgens de HEPI nemen overheidsheffingen 50 procent van de gasrekening in beslag. In Duitsland ligt dit aandeel op 23 procent en in het Verenigd Koninkrijk op slechts 8 procent.
“De hoge energiebelasting voelt niet meer als een prikkel om te besparen, maar als een straf op een al kostbare noodzaak”, stelt Kuijper.
Elektriciteit ‘betaalbaar’
De keerzijde van de medaille is dat de belasting op elektriciteit in Nederland relatief laag is, vooral dankzij de vermindering energiebelasting van 631,39 euro (inclusief btw) per jaar.
De elektriciteitsprijs, inclusief belastingen en netbeheerkosten, bedraagt gemiddeld 30,3 cent per kWh, iets boven het Europese gemiddelde van 25 cent per kWh. Ierland en het Verenigd Koninkrijk spannen de kroon met de hoogste stroomprijzen in Europa. Hier wordt respectievelijk 42,8 en 40,7 cent per kWh betaald.
“In Oost-Europa liggen de stroomprijzen aanzienlijk lager dan bij ons, wat grotendeels te maken heeft met overheidsregulering, prijsplafonds en verschillen in de energiemix”, aldus Kuijper.
36 procent energierekening is belasting
In 2024 bestaat 36 procent van de Nederlandse energierekening uit energiebelasting en btw, blijkt uit berekeningen van energievergelijk.nl. Daarbij is gerekend met een gemiddeld stroom- en gasverbruik.
De totale energierekening voor Nederlandse huishoudens zal naar verwachting rond de 2.430 euro liggen, waarvan 875 euro opgaat aan belastingen.
